YARGITAY
9. HUKUK DAİRESİ
Esas Numarası: 2024/3234
Karar Numarası: 2024/3605
Karar Tarihi: 26.02.2024
Özeti: Uyuşmazlık, arabuluculuk dava şartı yokluğundan davanın usulden reddi nedeniyle davalı yararına hükmedilen avukatlık ücretinin miktarına ilişkindir. Somut uyuşmazlıkta davacı vekili tarafından kısmi dava yolu ile 100,00 TL ihbar tazminatı ile 100,00 TL … … ve genel tatil ücreti alacağı talep edilmiş olup işbu dosyanın tefrik edildiği Mahkemenin 2019/1151 Esaslı dava dosyasında ise 09.11.2021 tarihinde ihbar tazminatı talebi 2.387,84 TL ve … … ve genel tatil ücreti talebi 1.322,05 TL olarak ıslah edilerek, bu iki alacak için toplam 3.709,89 TL talep edilmiştir. İlk Derece Mahkemesince, ihbar tazminatı ile … … ve genel tatil ücreti talebine ilişkin davanın arabuluculuk dava şartı yerine getirilmediğinden usulden reddine karar verilmiş; davalı lehine 200,00 TL avukatlık ücretine hükmedilmesine karar verilmiştir. Ne var ki davalı lehine belirlenen avukatlık ücreti bakımından varılan sonuç dosya kapsamına uygun değildir. Davalı lehine hükmedilecek avukatlık ücretinin; dava ve ıslah dilekçeleri ile talep edilen toplam ihbar tazminatı ve … … ve genel tatil ücreti talebi üzerinden, kararın İlgili Hukuk kısmının (7) numaralı paragrafında yer verilen AAÜT gereği maktu avukatlık ücretinin üzerine çıkmayacak şekilde nispi olarak belirlenmesi gerekir. Somut davada toplam reddedilen miktar 3.709,89 TL olup bu tutarın %15’i olan 556,49 TL maktu avukatlık ücretini geçmediğinden bu tutar yerine, ıslah dilekçesi ve İlgili Hukuk kısmında yer verilen yasal düzenlemeler dikkate alınmadan 200,00 TL avukatlık ücretine hükmedilmesi hatalı olup kanun yararına bozmayı gerektirmiştir.
SAYISI : 2022/473 E., 2022/709 K.
KARAR : Davanın usulden reddi
KANUN YARARINA
Taraflar arasında, İlk Derece Mahkemesinde görülen alacak davasında davanın usulden reddine karar verilmiştir.
Davalı vekilince 11.04.2022 tarihli dilekçe ile gerekçeli kararda lehlerine hatalı belirlenen avukatlık ücretinin düzeltilmesinin talep edilmesi üzerine, İlk Derece Mahkemesince 12.04.2022 tarihli ek karar ile talebin reddine karar verilmiştir.
Davalı vekilince 12.04.2022 tarihli ek kararın istinaf edilmesi üzerine, … Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesinin 20.09.2022 tarihli ve 2022/2827 Esas, 2022/3122 Karar … kararı ile; İlk Derece Mahkemesi kararının miktar itibarıyla kesin olduğu belirtilerek istinaf dilekçesinin reddine karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince kesin olarak verilen kararın kanun yararına temyizen incelenmesi Adalet Bakanlığı tarafından istenilmiş olmakla; Tetkik Hakimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1. Davacı vekili İlk Derece Mahkemesinin 2019/1151 Esasına kaydedilen dava dilekçesinde; müvekkilinin davalıya ait işyerinde nakliye şoförü olarak işe başladığını, on sekiz ay sürekli ve düzenli olarak çalıştığını, bu süreçte kendisine yıllık izin, … izinleri, resmi tatiller ve hafta sonu izinlerinin kullandırılmadığını, kullanılmayan izinlerin ücretlerinin de ödenmediğini, 2019 yılı Mart, Nisan ve Mayıs aylarına ait ücretinin de ödenmediğini, … sözleşmesine işverence haklı bir neden olmaksızın son verildiğini iddia ederek kıdem ve ihbar tazminatları ile … … ve genel tatil, fazla çalışma ve ücret alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
2. İlk Derece Mahkemesinin 2019/1151 Esas … dosyasının 07.04.2022 tarihli duruşmasında verilen ara karar uyarınca, … … ve genel tatil ücreti alacağı ile ihbar tazminatı alacağının tefrikine karar verilmiş; sözü edilen alacak kalemlerine ilişkin dava, işbu esasa kaydedilmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; … … ve genel tatil ücreti ile ihbar tazminatı talepleri yönünden arabuluculuk dava şartının gerçekleşmediğini, bu nedenle davanın usulden reddi gerektiğini, esas bakımından da davacının taleplerinin reddi gerektiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
1. İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; Mahkemenin 2019/1151 Esas … dosyasının 07.04.2022 tarihli duruşmasında verilen ara karar uyarınca, arabuluculuk tutanağında mevcut olmayan ihbar tazminatı ile ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacağına ilişkin taleplerin tefriki ile esas defterinin ayrı bir sırasına kaydedilmesine karar verildiği, işbu esas numarasına kaydı yapılan ihbar tazminatı ile ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacağına ilişkin talepler yönünden 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu’nun 3 üncü maddesindeki düzenleme gereği arabuluculuk dava şartının gerçekleşmediği belirtilerek davanın arabuluculuk dava şartı yokluğundan usulden reddine karar verilmiş; ret nedeniyle davalı yararına 200,00 TL avukatlık ücretine hükmedilmiştir.
2. Davalı vekilince 11.04.2022 tarihli dilekçe ile gerekçeli kararda lehlerine hatalı belirlenen avukatlık ücretinin düzeltilmesinin talep edilmesi üzerine, İlk Derece Mahkemesinin 12.04.2022 tarihli ek kararı ile; davalı vekili tarafından talep edilen hususun tavzih veya tashih yolu ile değiştirilebilecek hata kapsamında değerlendirilemeyeceği gerekçesiyle talebin reddine karar verilmiştir.
IV.İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen 12.04.2022 tarihli ek kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; İlk Derece Mahkemesince davanın usulden reddine karar verildiğini; ancak avukatlık ücretinin eksik belirlendiğini, buna ilişkin tavzih taleplerinin de kabul edilmediğini, davacı vekilinin ihbar tazminatı ile ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacağına ilişkin talebini ıslah etmesine karşın İlk Derece Mahkemesince dava dilekçesinde talep edilen miktar esas alınarak avukatlık ücretinin belirlenmesinin hatalı olduğunu belirterek istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
… Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesinin 20.09.2022 tarihli ve 2022/2827 Esas, 2022/3122 Karar … kararı ile; İlk Derece Mahkemesi karar tarihi itibarıyla istinaf yoluna başvuru sınırının 8.000,00 TL olduğu, buna göre kararın miktar itibarıyla kesin olduğu gerekçesiyle istinaf dilekçesinin reddine karar verilmiştir.
V. KANUN YARARINA TEMYİZ
A. Kanun Yararına Temyiz Yoluna Başvuran
İlk Derece Mahkemesince kesin olarak verilen 08.04.2022 tarihli asıl kararın kanun yararına temyizen incelenmesi Adalet Bakanlığı tarafından istenilmiştir.
B. Temyiz Sebepleri
Adalet Bakanlığı; İlk Derece Mahkemesinin 08.04.2022 tarihli kararının kanun yararına temyiz edilmesinin istenildiğini, somut olayda İlk Derece Mahkemesince Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’nin (AAÜT) 7 nci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca, ıslah edilen değer üzerinden maktu avukatlık ücretinin üzerine çıkmayacak şekilde nispi avukatlık ücretine hükmedilmesi yerine dava dilekçesindeki değer esas alınarak davalı lehine 200,00 TL avukatlık ücretine karar verilmesinin hatalı olduğunu belirterek kanun yararına temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, arabuluculuk dava şartı yokluğundan davanın usulden reddi nedeniyle davalı yararına hükmedilen avukatlık ücretinin miktarına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 363 üncü maddesinin birinci fıkrası uyarınca ilk derece mahkemelerinin kesin olarak verdikleri kararlar ile istinaf incelemesinden geçmeden kesinleşmiş bulunan kararlarına karşı, yürürlükteki hukuka aykırı bulunduğu ileri sürülerek Adalet Bakanlığı tarafından kanun yararına temyiz yoluna başvurulur.
2. Temyiz talebi Yargıtayca yerinde görüldüğü takdirde, 6100 sayılı Kanun’un 363 üncü maddesinin ikinci fıkrası uyarınca karar kanun yararına bozulur ve bu bozma, kararın hukuki sonuçlarını ortadan kaldırmaz.
3. 6100 sayılı Kanun’un “Yargılama giderlerinin kapsamı” kenar başlıklı 323 üncü maddesinin birinci fıkrasının (ğ) bendinde yer alan düzenlemeye göre “Vekille takip edilen davalarda kanun gereğince takdir olunacak vekâlet ücreti” yargılama giderleri arasında sayılmıştır.
4. 6100 sayılı Kanun’un “Yargılama giderlerine hükmedilmesi” kenar başlıklı 332 nci maddesinin birinci fıkrası şu şekildedir:
“Yargılama giderlerine, mahkemece resen hükmedilir”
5. 1136 sayılı Avukatlık Kanunu’nun “Yargı mercilerine karşı tarafa yükletilecek avukatlık ücretinin miktarı” kenar başlıklı 169 uncu maddesi şöyledir:
“Yargı mercilerince karşı tarafa yükletilecek avukatlık ücreti, avukatlık ücret tarifesinde yazılı miktardan az ve üç katından fazla olamaz.”
6. Karar tarihinde yürürlükte olan 20.11.2021 tarihli ve 31665 sayılı AAÜT’nin “Amaç ve kapsam” kenar başlıklı 1 inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan düzenlemeye göre” Mahkemelerde, tüm hukuki yardımlarda, taraflar arasındaki uyuşmazlığı sonlandıran her türlü merci kararlarında ve ayrıca kanun gereği mahkemelerce karşı tarafa yükletilmesi gereken avukatlık ücretinin tayin ve takdirinde, 19/3/1969 tarihli ve 1136 sayılı Avukatlık Kanunu ve bu Tarife hükümleri uygulanır.”
7. AAÜT’nin “Görevsizlik, yetkisizlik, dava ön şartlarının yokluğu veya husumet nedeniyle davanın reddinde, davanın nakli ve açılmamış sayılmasında ücret” kenar başlıklı 7 nci maddesinin ikinci fıkrası ise şöyledir:
“Davanın dinlenebilmesi için kanunlarda öngörülen ön şartın yerine getirilmemiş olması ve husumet nedeniyle davanın reddine karar verilmesinde, davanın görüldüğü mahkemeye göre bu Tarifenin ikinci kısmının ikinci bölümünde yazılı miktarları geçmemek üzere üçüncü kısımda yazılı avukatlık ücretine hükmolunur.”
8. AAÜT’nin 13 üncü maddesinin ilgili bölümü de aşağıdaki şekildedir:
“(1) Bu Tarifenin ikinci kısmının ikinci bölümünde gösterilen hukuki yardımların konusu para veya para ile değerlendirilebiliyor ise avukatlık ücreti, davanın görüldüğü mahkeme için bu Tarifenin ikinci kısmında belirtilen maktu ücretlerin altında kalmamak kaydıyla (7 nci maddenin ikinci fıkrası, 10 uncu maddenin üçüncü fıkrası ile 12 nci maddenin birinci fıkrası, 16 ncı maddenin ikinci fıkrası hükümleri saklı kalmak kaydıyla) bu Tarifenin üçüncü kısmına göre belirlenir.
(2) Ancak, hükmedilen ücret kabul veya reddedilen miktarı geçemez.
…”
3. Değerlendirme
1. Somut uyuşmazlıkta davacı vekili tarafından kısmi dava yolu ile 100,00 TL ihbar tazminatı ile 100,00 TL ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacağı talep edilmiş olup işbu dosyanın tefrik edildiği Mahkemenin 2019/1151 Esaslı dava dosyasında ise 09.11.2021 tarihinde ihbar tazminatı talebi 2.387,84 TL ve ulusal bayram ve genel tatil ücreti talebi 1.322,05 TL olarak ıslah edilerek, bu iki alacak için toplam 3.709,89 TL talep edilmiştir. İlk Derece Mahkemesince, ihbar tazminatı ile ulusal bayram ve genel tatil ücreti talebine ilişkin davanın arabuluculuk dava şartı yerine getirilmediğinden usulden reddine karar verilmiş; davalı lehine 200,00 TL avukatlık ücretine hükmedilmesine karar verilmiştir. Ne var ki davalı lehine belirlenen avukatlık ücreti bakımından varılan sonuç dosya kapsamına uygun değildir.
2. Davalı lehine hükmedilecek avukatlık ücretinin; dava ve ıslah dilekçeleri ile talep edilen toplam ihbar tazminatı ve ulusal bayram ve genel tatil ücreti talebi üzerinden, kararın İlgili Hukuk kısmının (7) numaralı paragrafında yer verilen AAÜT’nin 7 nci maddesinin ikinci fıkrası gereği maktu avukatlık ücretinin üzerine çıkmayacak şekilde nispi olarak belirlenmesi gerekir.
3. Somut davada toplam reddedilen miktar 3.709,89 TL olup bu tutarın %15’i olan 556,49 TL maktu avukatlık ücretini geçmediğinden bu tutar yerine, ıslah dilekçesi ve İlgili Hukuk kısmında yer verilen yasal düzenlemeler dikkate alınmadan 200,00 TL avukatlık ücretine hükmedilmesi hatalı olup kanun yararına bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Adalet Bakanlığının 6100 … Kanun’un 363 üncü maddesinin birinci fıkrasına dayalı kanun yararına temyiz isteminin kabulü ile kararın sonuca etkili olmamak üzere KANUN YARARINA BOZULMASINA,
Dava dosyasının İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Adalet Bakanlığına gönderilmesine,
26.02.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.