YARGITAY
22. HUKUK DAİRESİ
Esas Numarası: 2016/22429
Karar Numarası: 2019/24487
Karar Tarihi: 26.12.2019
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi taraf vekillerince istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, 6552 sayılı Yasa’nın getirdiği yükümlülükler sebebi ile 30.09.2014 tarihinden sonra o güne kadar sürekli devam etmiş olan personel servis hizmetlerinin kaldırılması sebebiyle işçilerin köylerinden maden ocağına gidecek başka vasıta olmaması nedeniyle işe gidemediklerini, işverence verilen öğle yemeği ve 1 ton kömür yardımının da kaldırıldığını, davacının iş sözleşmesinin işverence 04.12.2014 tarihinde devamsızlık nedeniyle feshedildiğini, davacının, işverenin kusuru sebebiyle servis uygulamasını kaldırdığından ve başka araç bulunmadığından işyerine gidemediğini, davalının 14.10.2014 tarihli ihtarında durumu ikrar ettiğini, işverence durumun gözden geçirilmesi için işyerini geçici surette kapattığını, tek taraflı olarak işçilerin işyeri uygulamasına dayalı haklarını eksiltemeyeceğini, işverenin kendi haksız uygulamasına dayalı feshinin haksız olduğunu belirterek kıdem ve ihbar tazminatı ile yıllık izin ücreti ve kömür yardımı alacaklarının davalıdan tahsilini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, 6552 sayılı yasanın 11.09.2014 tarihinde yürürlüğe girdiğini, işe gelip çalışan işçilerin sosyal yardımlarının eksiksiz verildiğini, davacının köyü ile işyeri arasında ulaşım imkanı olmadığı yönündeki iddiasının diğer işçilerin çalışmaları nedeniyle dayanaksız olduğunu, duruma ilişkin davacı tarafından noterden çekilen 02.10.2014 tarihli ihtarnameyle iş akdini haksız nedenle feshettiğini, torba yasanın yürürlüğe girmesi ile birlikte ücretin asgari ücretin iki katı olduğunu ancak yasanın yürürlüğe girmesinden sonra çalışmayan işçileri kapsamadığını, işverence yapılmış haksız bir fesihten söz edilemeyeceğini, davacının değerlendirmelerine katılmanın anlamsız olduğunu, yapılan hesaplamalarada katılmadıklarını beyanla davanın reddini talep etmiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, yapılan yargılama sonucunda toplanan deliller ve bilirkişi raporuna dayanılarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Karar davalı vekili ve katılma yoluyla davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalının tüm, davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Davacının iş sözleşmesinin kim tarafından feshedildiği, davacının ihbar tazminatına hak kazanıp kazanmadığı taraflar arasında uyuşmazlık konusudur.
İhbar tazminatı, belirsiz süreli iş sözleşmesini haklı bir nedeni olmaksızın ve usulüne uygun bildirim süresi tanımadan fesheden tarafın, karşı tarafa ödemesi gereken bir tazminattır. Buna göre, öncelikle iş sözleşmesinin 4857 sayılı İş Kanunu’nun 24 ve 25. maddelerinde yazılı olan nedenlere dayanmaksızın feshedilmiş olması ve 4857 sayılı Kanun’un 17. maddesinde belirtilen şekilde usulüne uygun olarak ihbar süresi tanınmamış olması halinde ihbar tazminatı ödenmelidir. Yine haklı fesih nedenine rağmen işçi ya da işverenin 26. maddede öngörülen hak düşürücü süre içinde fesih yoluna gitmemeleri halinde sonraki fesihlerde karşı tarafa ihbar tazminatı ödeme yükümlülüğü doğar.
İhbar tazminatı iş sözleşmesini fesheden tarafın karşı tarafa ödemesi gereken bir tazminat olduğu için, iş sözleşmesini fesheden tarafın feshi haklı bir nedene dayansa dahi, ihbar tazminatına hak kazanması mümkün olmaz. Yine, işçinin mülga 1475 sayılı Kanun’un 14. maddesi hükümleri uyarınca emeklilik, muvazzaf askerlik, evlilik gibi sebeplerle iş sözleşmesini feshetmesi durumunda ihbar tazminatı talep hakkı bulunmamaktadır. Anılan fesihlerde işveren de ihbar tazminatı talep edemez.
Her ne kadar Mahkemece davacının iş sözleşmesini çalışma koşullarında yapılan aleyhe değişikliği kabul etmemesi nedeniyle haklı nedenle feshettiği gerekçesiyle ihbar tazminatı talebinin reddine karar verilmişse de davacı tarafından dava dilekçesinde iş sözleşmesinin işverence haksız feshedildiği iddia edilmiş, davalı işveren ise davacının iş sözleşmesinin vardiya düzeni belirlenip işçilere tebliğ edildikten sonra mazeretsiz işe devamsızlığı nedeniyle haklı nedenle feshettiğini savunmuştur. Taraf iradeleri işveren feshi yönündedir.
Dosya içeriğine göre 6552 sayılı yasa ile yeraltında çalışan işçilere bir takım haklar getirildiği (ücretin asgari ücretin iki katından az olamayacağı, haftalık çalışma süresinin 36 saat ve günde 6 saatten fazla olamayacağı, emeklilik yaşı v.b) bu hakların işverenlere ek maliyet ve külfet getirdiği açık olduğundan işverence durum değerlendirilmesi yapmak için iki haftalık sürede üretime ara verildiği, bu sürenin dosyadaki taraf tanık anlatımlarına göre yaklaşık bir ayı bulduğu, işverenin işçilere mesaj göndererek 10.10.2014 tarihinde vardiyalarında işbaşı yapmalarını istediği açık olup taraflar arasında bu konuda uyuşmazlık bulunmadığı, işverenin kısa bir süre durum değerlendirmesi yapmak için ara verildiğini belirttiği halde bu sürenin yaklaşık bir ayı bulması nedeniyle işçilerin rızası dışında ücretsiz izne çıkartıldığı sabit olup bu durum aynı zamanda işveren feshi olduğundan davacının ihbar tazminatı talebinin kabulü gerekirken yazılı gerekçe ile reddi isabetsiz olmuştur.
SONUÇ: Bu nedenlerle mahkeme kararının BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgililere iadesine, 26.12.2019 tarihinde oybirliği ile karar verildi.